47.000 zzp’ers verliezen opdrachten door wet DBA

Gepubliceerd op 19-09-2016

Sinds de invoering van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) zijn tot nu toe zo’n 47.000 zzp’ers opdrachten kwijtgeraakt. Van hen kon minder dan de helft verder op basis van payrolling, als uitzendkracht, of op een tijdelijk arbeidscontract.

De meeste getroffen zzp'ers raakten hun opdracht helemaal kwijt. De gevolgen zijn het grootst in de sociale sector, de zorg, en de ict.

Een en ander blijkt uit onderzoek van Intelligence Group in samenwerking met ZZP-expert Pierre Spaninks. Aan de Arbeidsmarkt GedragOnderzoek (AGO)-meting 2016-Q3 namen 3.639 personen deel van wie 322 zzp'ers.

Wiebes: geen negatieve effecten
Onlangs meldde staatssecretaris Wiebes van Financiën nog in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer dat hij geen concrete aanwijzingen had voor negatieve effecten van de nieuwe regels voor de inhuur van zzp'ers.

Zzp'ers in zakelijke dienstverlening
Uit de AGO-meting blijkt dat echter dat de Wet DBA 11,8% van de zzp'ers wordt getroffen door de Wet DBA. De wet niet raakt alle zzp'ers. Het gaat alleen om zzp'ers die zich aanbieden op de zakelijke markt, zoals ict'ers, communicatie-adviseurs en financiële specialisten. Volgens het kabinet bestaat een deel van hen uit 'schijnzelfstandigen'. Die zouden werken op een manier die te veel lijkt op die van mensen in loondienst. Daarom zouden zij ook onder dat belastingregime zouden moeten vallen.

Conclusies uit het rapport:

• De onderzoekers gaan ervan uit dat ongeveer 400.000 van de 1 miljoen zzp'ers zich specifiek op de zakelijke markt richten (business-to-business) en dus onder de werking van de wet vallen
• van die 400.000 zzp'ers hebben er sinds de invoering van de wet zo'n 47.200 (11,8%) van een van hun opdrachtgevers te horen hebben gekregen dat zij een opdracht niet als zelfstandige konden (blijven) uitvoeren
• minder dan de helft (42%) van die 47.200 zzp'ers kon die opdracht alsnog (blijven) uitvoeren via payrolling, als uitzendkracht, of op een arbeidsovereenkomst. Dan hebben we het over 19.800 zelfstandigen die als gevolg van de wet een niet-zelfstandige arbeidsrelatie moesten aangaan.
• De meeste van die 47.200 zzp'ers hebben echter helemaal van hun opdracht moeten afzien. Dan gaat het over 58% oftewel 27.400 mensen.

Gevolgen van de wet DBA
De gevolgen van de wet DBA voor zzp'ers en hun opdrachtgevers verschillen per sector. Ze zijn het grootst in de sociaal-maatschappelijke beroepen, waar 16% niet meer als zelfstandige aan het werk kon. Daarop volgen de ict en de automatisering met 9% en de consultancy met 7%.

'Wet DBA geen precisie-instrument'
Als zo veel zzp'ers er last van hebben, schiet de wet DBA zijn doel dan niet voorbij? Dat ligt er maar aan hoe je het bekijkt, meent Spaninks. 'Oorspronkelijk wilde het kabinet door strenger te handhaven op schijnzelfstandigheid 100 miljoen euro bezuinigen op de zelfstandigenaftrek. Daarvoor moet je ruim 30.000 zzp'ers uit het systeem halen. Dat gaat lukken op deze manier.'

'Maar idealiter wil je dan alleen de 'schijnzelfstandigen' treffen waar het allemaal om begonnen was, en geen echte zzp'ers. Of ook dát lukt, valt nog maar te bezien. Deze wet is bepaald geen precisie-instrument.'

Intelligence Group en Pierre Spaninks blijven hun onderzoek voorlopig elk kwartaal doen, om te volgen hoe de positie van zzp'ers op de arbeidsmarkt zich verder ontwikkelt.

Bron: Intelligence Group 19 sep. 2016